Tsog

Tsog (ganaczakra, czyli uczta ofiarna) to najlepszy sposób gromadzenia zasługi i oczyszczania naszych zobowiązań i samaja. Poniższe wskazówki dotyczą robienia tsogu podczas samodzielnej praktyki w domu. Podczas grupowej praktyki tsog może być bardziej rozbudowany.

Kiedy robi się tsog
Zgodnie z tradycją tsog robi się dziesiątego dnia miesiąca księżycowego (dzień Guru Rinpocze) oraz dwudziestego piątego dnia miesiąca księżycowego (dzień dakini), a także w inne szczególne dni wyznaczane przez tybetański kalendarz księżycowy. Ucztę ofiarowuje się też zazwyczaj na początku kursu czy odosobnienia oraz w pełnię i nów księżyca.

PRZYGOTOWANIA
Pokarmy
Pokarmy przygotowujemy dla buddów i dakiń, dlatego należy robić to starannie, z zachowaniem odpowiedniej czystości. Jedzenie powinno być świeże i pochodzić z nie napoczętych wcześniej opakowań. Dobrze, by miało różnorodne smaki. Pokarmy stałe symbolizują męskość, zręczne środki oraz fundamentalne w tantrze przekraczanie pojęć „czyste” i „nieczyste”. Dlatego podczas tsogu podaje się mięso i alkohol. Zwierzę, które jemy, łączymy wtedy z Dharmą.

Przygotuj trzy talerze:
1 – talerz i kieliszek z alkoholem dla Lamy, Jidama i Dakini.
2 – talerz i kieliszek na wyznanie przewin.
3 – talerz na tak zwane czyste resztki (laktor).
Talerze z jedzeniem należy przygotować w następującej kolejności. Najpierw nr 1 dla Trzech Korzeni, potem nr 2 i jako ostatni nr 3. Na koniec przygotuj talerz dla siebie (i innych, jeśli praktykujesz w grupie). Na każdym talerzu powinien się znaleźć kawałek mięsa.

Napoje
Podczas tsogu zazwyczaj podaje się jakiś alkohol. Kup wino, najlepiej czerwone (a dla osób, które nie mogą lub nie chcą pić alkoholu – sok). Napoje symbolizują kobiecość i mądrość.

Napełnij dwa kieliszki dla talerzy 1 i 2 oraz kieliszek dla siebie. Jeśli masz czarę z czaszki, alkohol wlewasz do niej. Do alkoholu możesz dodać dutsi (mendrup), jeśli masz.

Ołtarz
Na ołtarzu dobrze jest postawić dodatkowe świece i kwiaty jako ofiarę na tsog.

Jeśli masz bumpę (specjalne naczynie), wypełnij ją wodą szafranową, a na wygiętej szyjce zawiąż khata albo białą wstążkę. Zamiast bumpy można użyć jakieś szklane naczynie (kieliszek, wazon, szklankę) wypełnione wodą szafranową oraz gałązkę zimozielonego nietrującego krzewu. Bumpę albo szklane naczynie postaw na stoliku do praktyki.

Postaw pokarmy i napoje na ołtarzu. Patrząc na ołtarz, ofiary ustawione są w następującej kolejności: 2 (wyznanie przewin), 1 (dla Trzech Korzeni), 3 (czyste resztki). Nieco dalej postaw talerz i kieliszek dla siebie.

Tak jak zawsze przygotuj serkyem¹ dla strażników.

PRAKTYKA

* Wykonaj podstawową praktykę (np. Zielonej Tary) do miejsca, w którym robi się tsog.
* Zanim zaczniesz recytować tekst tsogu, umieść po jednym zapalonym kadzidle w talerzu 1 i 2.

Mówiąc RAM JAM KAM OM A HUNG, pokrop pokarmy wodą szafranową³ (pawim piórem z bumpy albo zieloną gałązką), wyobrażając sobie, że są oczyszczane, pomnażane i przekształcane w ogromną, pyszną ucztę. Jeśli używasz alkoholu z dutsi, pokrop wszystkie ofiary dutsi przy pomocy czystej łyżeczki.

Teraz możesz zacząć recytację krótkiego tsogu Jigme Lingpa² (po tybetańsku). Najpierw dwa razy wykonując jednocześnie mudry, a trzeci raz z dzwonkiem i damaru (możesz recytować tekst więcej razy, jeśli tak czujesz).

* Jedzenie i picie z doświadczaniem Jednego Smaku⁴

Jeśli praktykujesz sam/sama, weź przygotowany dla siebie talerz i kieliszek.
Kobiety – talerz w lewej dłoni, a kieliszek w prawej.
Mężczyźni – talerz w prawej dłoni, a kieliszek w lewej.

Śpiewając OM A HUNG MAHASUKHA SIDDHI AH LA LA HO, skrzyżuj ręce dwukrotnie (raz jedna ręka z przodu, raz druga) przy każdym powtórzeniu mantry. Ten gest symbolizuje połączenie mądrości i zręcznych środków. Trzeci raz zaśpiewaj mantrę bez krzyżowania rąk.

Zacznij jeść i pić, zachowując doświadczenie jednego smaku, odkładając coś na bok, żeby potem dołożyć do talerza czystych resztek na ołtarzu. Jeśli spożywasz mięso, połącz się z esencją zwierzęcia i wyraź szczere, głębokie pragnienie, by to zwierzę odrodziło się do dobrego życia.

Podczas jedzenia możesz śpiewać pieśni urzeczywistnienia lub recytować spontaniczną poezję urzeczywistnienia.

* Resztki
Kiedy skończysz jeść i pić, włóż kadzidło do talerza z resztkami. Trzymając talerz, wyrecytuj część praktyki dotyczącą Resztek. Wynieś resztki na zewnątrz. Zostaw je na jakimś podwyższeniu, a jeśli to niemożliwe w miejscu, po którym nie chodzą często ludzie.

Zakończ praktykę tak, jak wynika to z tekstu (modlitwa do Strażników, modlitwy o długie życie, modlitwa pomedytacyjna i 100-sylabowa mantra).

Jeśli robisz praktykę sam/sama, resztki i serkyem możesz ofiarować po zakończeniu całej praktyki.

MUDRY DO KRÓTKIEGO TSOGU JIGME LINGPA

RAM JAM KAM OM AH HUM
Mudra lotosowa (pekor)

Tsogdze dö jön jesze rölpa’i gjen:
Substancje uczty, najcenniejsze ozdoby przejawień mądrości, 
Mudra lotosowa (pekor)

Tsogdze tsogdag rigdzin Lama dang:
Dla mistrza uczty, dla fundatora uczty, dla Lamów dzierżycieli mądrości,
Mudra lotosowa (pekor)

Den sum kjilkhor nej jül njer szi dag:
Dla trzech sfer mandali i 24 władczyń świętych miejsc,
Kołysanie rękami w prawo-lewo (dłonie otwarte, skierowane ku górze, kciuki zwinięte)

Pało Khandro damczen czösung nam:
Daków, Dakiń, związanych ślubami Strażników Dharmy.
Kołysanie rękami w prawo-lewo (dłonie otwarte, skierowane ku górze, kciuki zwinięte)

Dirszeg long czjö tsok kji czöpa że:
Przybądźcie tu! Częstujcie się! Te dary są dla was!
Odwróć dłonie do wewnątrz do mudry Anjali (dłonie jak do modlitwy, kciuki lekko wsunięte w złożone dłonie)

Geltrül nong dang damtsig njam czag szag:
Wyznaję przewinienia, błędy i złamania ślubowań. 
Anjali

Czji nang barcze czö kji jing su dröl:
Niech zewnętrzne i wewnętrzne przeszkody zostaną uwolnione do Dharmadatu!
Na DROL klaśnij

Laktor że la trinlej drubpar dzö:
Przyjmijcie tormę resztek i realizujcie działania! 
Przy DZO rozłóż dłonie i pstryknij palcami

GURU DEWA DAKINI GANACZAKRA PUDZA HO
Mudra lotosowa (pekor)

UTSITA BALINGTA
Mudra garuda

KAHI
Odwróć dłonie na zewnątrz i pstryknij palcami

¹ Serkyem – naczynie na ofiary dla Strażników składające się z dwóch części: górnej, podobnej do szerokiego kieliszka na długiej nóżce i dolnej w kształcie miseczki. Przed praktyką napełnia się serkyem w następujący sposób: najpierw do górnej a potem do dolnej części wkłada się odrobinę pokarmu stałego (ciasteczka w wersji tradycyjnej, ale można też wsypać odrobinę kaszy jaglanej), a następnie wlewa się do górnej części mocną herbatę lub ciemny alkohol tak, żeby kieliszek się przelał i płyn spłynął do dolnej części. Nie należy stawiać pustego serkyem na ołtarzu – albo odwraca się górną część do góry nogami, albo rano napełnia górną część prawie do końca i tuż przed sesją praktyki dopełnia tak, żeby płyn się przelał. Jeśli ktoś nie ma serkyem, może użyć specjalnie używanego (a najlepiej kupionego) o tego celu kieliszka na nóżce i miseczki. Tradycyjne serkyem wygląda tak: https://shop.taramandala.org/search?type=product&q=serkyem*

² Jigme Lingpa (1730-1798)  – jeden z największych mistrzów i tertonów (odkrywców term) buddyzmu tybetańskiego w szkole nyingma.

³ Wodę szafranową można zrobić samemu, zalewając odrobinę szafranu (przyprawa do kupienia w sklepach) wodą, najlepiej wrzątkiem.

⁴ Jedząc z doświadczeniem „jednego smaku”, staramy się jeść z uważnością i w pełni doświadczać wszystkich smaków, bez oceniania dobre – niedobre, lubię – nie lubię.